Higiena ząbków u dzieci Pierwsza wizyta z dzieckiem u stomatologa

Artykuł ten ma za zadanie pomóc i uporządkować wiedzę na temat profilaktyki i leczenia ząbków mlecznych u dzieci w każdym wieku, również u najmłodszych niemowląt. Dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej, nawet kiedy jeszcze nie pojawiły się pierwsze ząbki mleczne, będzie procentowało w przyszłości zdrowymi zębami mlecznymi, a później stałymi. Od początku warto uczyć maluszka prawidłowych nawyków higienicznych, dotykania dziąseł, zębów i dbania o nawyki dietetyczne. W Polsce problem próchnicy u dzieci jest niestety powszechny, szacuje się, że 50% dzieci w wieku do 3. roku życia już ją ma.

Pierwsza wizyta w gabinecie stomatologa dziecięcego.
Po co tak wcześnie?

Wiemy już jak ważna jest profilaktyka, zatem nie ból czy zauważalna próchnica powinna skłonić do takiej wizyty. Warto zrobić to wcześniej, aby zapobiegać, a nie leczyć. Taka wizyta, według zaleceń ekspertów, powinna odbyć się nawet pomiędzy 6. a 12. miesiącem życia dziecka, czyli w okresie wyrzynania pierwszych zębów mlecznych. W większości gabinetów, taka wizyta jest darmowa. Leczeniem zębów u dzieci zajmuje się pedodonta, czyli specjalista stomatologii dziecięcej. Pomoże on dobrać odpowiednie środki i akcesoria do higieny jamy ustnej dziecka. Wizyta ma za zadanie zbadanie dziecka, ocenę zawiązków zębów oraz edukację i rozmowę z rodzicem. Kontrolne wizyty powinny odbywać się co 3-6 miesięcy, w zależności od problemu i ryzyka rozwoju próchnicy. Niebagatelne znaczenie ma wczesne oswajanie dziecka z gabinetem stomatologicznym, a regularne i profilaktyczne wizyty dają szansę na całkowite uniknięcie próchnicy, a co za tym idzie konieczności leczenia ząbków. Zwykle pierwsza wizyta jest wizyta zapoznawczą, a kolejne dobrze kojarzące się spotkania pozwalają dziecku zredukować stres do zera.

Uznane w badaniach naukowych zwiększone ryzyko powstania próchnicy wczesnodziecięcej mają:

– Wcześniaki, ze względu na możliwe zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej. Te dzieci wymagają szczególnej opieki dentystycznej.

– Dzieci wcześnie ząbkujące, czyli u których pierwszy ząbek pojawił się poniżej 5. miesiąca życia.

– Dzieci często chorujące na infekcje z wysoką gorączką, szczególnie gdy wymagają przyjmowania słodkich, lepkich syropów, których ślina gęstnieje, gdyż mało piją podczas gorączki.

– Dzieci, u których popełniane są błędy dietetyczne, tj. długie karmienie w nocy, zasypiające z butelką oraz dzieci jedzące słodycze i pijące słodkie napoje zamiast wody.

– Dzieci z zaniedbaniami higienicznymi oraz zbyt późną opieką stomatologiczną. Na wizytę do dentysty zgłośmy się zanim zaboli lub wytworzy się próchnica.

Ważna jest dieta i przerwy pomiędzy posiłkami

Udowodnione działanie ochronne i zapobiegające próchnicy dziecięcej ma karmienie piersią dłużej niż 6 miesięcy, poprzez zawarte w mleku immunoglobuliny IgA. Po posiłku zawierającym cukier, pH jamy ustnej spada poniżej 5,5 i utrzymuje się przez około 30 minut. Ten spadek pH sprzyja przepuszczalności szkliwa zębów i demineralizacji. Dlatego częste przekąski uniemożliwiają powrót do odczynu pH 5.5. U starszych dzieci należy unikać podawania do picia soków przed snem i w nocy, kiedy wydzielanie śliny jest zmniejszone. Próchnicy mogą sprzyjać m.in. słodkie, kleiste pokarmy, jak słodycze, miód, rodzynki, napoje gazowane, napoje energetyczne, cytrusy. Najlepszym napojem dla dzieci i dorosłych jest woda.

Lepiej zapobiegać niż leczyć. Dobroczynny fluor.

Warto znać aktualne zalecenia zapobiegania powstania próchnicy zębów u dzieci. Do tych o udowodnionym działaniu należą:

– Codzienne stosowanie pasty do zębów z odpowiednim dla wieku stężeniem fluoru już od czasu pojawienia się pierwszych ząbków mlecznych. Związki fluoru ograniczają liczebność szkodliwych bakterii w jamie ustnej oraz regulują równowagę mineralizacji i demineralizacji szkliwa zębów. Powinny być one używane minimum dwa razy dziennie w postaci pasty do zębów. Okresowo warto również stosować inne preparaty fluoru zgodnie z zaleceniami z gabinetu stomatologii dziecięcej (specjalistyczne lakiery, którymi lekarz pokrywa powierzchnie zębów).

– Kupując pastę do zębów dla maluszka koniecznie zwracajmy uwagę na zawartość fluoru opisaną na opakowaniu. Według zaleceń ekspertów u dzieci do ukończenia 2. roku życia pasta do zębów powinna zawierać stężenie 500 ppm (0.05%) fluoru, między 2. a 6. rokiem życia 1000 ppm (0.1%) fluoru, a powyżej 6. roku życia 1450 ppm fluoru (0.145%).

– Nawet u dzieci <2. roku życia wskazane jest lekkie posmarowanie pastą jedynie końców włókien szczoteczki, a u dzieci które nie umieją jeszcze wypluwać, nadmiar pasty po szczotkowaniu należy zetrzeć wacikiem nawiniętym na palec. Natomiast dzieciom w wieku 2–5 lat należy nakładać na szczoteczkę ilość pasty odpowiadającą wielkości ziarenka groszku i nauczyć wypluwania pasty po zakończeniu mycia zębów. Dzieci powyżej 6. roku życia mogą już używać pasty do zębów w ilości 1-2 cm.

– Higienę jamy ustnej i szczotkowanie zębów rozpoczynamy już u małego niemowlęcia poprzez delikatne przecieranie wałów dziąsłowych gazikiem lub silikonową szczoteczką nakładaną na palec.

– Unikajmy oblizywania łyżeczki czy smoczka przez opiekuna. Sprzyja to przekazywaniu dziecku potencjalnie groźnych bakterii.

– Do 8. roku życia rodzic powinien nadzorować oczyszczanie zębów przez dziecko i mu w tym pomagać. Szczególnie ważne jest dokładne szczotkowanie zębów przed snem po ostatnim posiłku.

– Według zaleceń stomatologów dziecięcych, szczoteczek elektrycznych do mycia zębów mogą używać dzieci powyżej 3 lat, zaś sonicznych z miękkim włosiem również dzieci w wieku od 0–3 lat.

– Niemowlęta powyżej 6. miesiąca życia nie powinny już zasypiać z piersią czy butelką w buzi.

– Zęby mleczne zawsze należy leczyć.

– Profilaktyczne lakierowanie zębów mlecznych należy wykonywać w gabinecie stomatologii dziecięcej 2-4 razy w roku, w zależności od ocenianego przez lekarza stomatologa ryzyka powstania próchnicy.

Podsumowując, należy zapamiętać, że wczesne, regularne wizyty u stomatologa z dużym prawdopodobieństwem uchronią Waszego Maluszka przed próchnicą.